Özellikle düzenli sağlık taramaları; kişilerin mevcut sağlık durumunu ve potansiyel risklerini değerlendirip, özellikle kanser ve kalp damar hastalıkları gibi hayati risk taşıyan durumlarda zamanında harekete geçilmesine ve önlemeye olanak sağlamaktadır. Check-up ile ilgili detayları İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Yiğit anlattı.
Check-up taramalarında alanında uzman hekimler eşliğinde yaş, cinsiyet aile öyküsü gibi bireysel özellikleri dikkate alarak kişiye özgü olacak şekilde yapılması gereken testleri belirliyoruz. Kanser, akciğer ve kalp hastalıkları, diyabet, hipertansiyon, karaciğer ve tiroid hastalıkları gibi birçok kronik hastalığa erken dönemde tanı konulmasını ve ilgili uzmanlara yönlendirerek sürecin takibini sağlıyoruz.
Günümüzde halen önemli bir toplum sağlığı sorunu olmaya devam eden kanser hastalığı check-up sağlık taramalarında sıkça gündeme gelmekte ve hastalarımızdan bu yönde birçok soru almaktayız.
Güncel epidemiyolojik çalışmalarda kanser hastalığının görülme sıklığının arttığı bilinmekte ve genel olarak toplumda en sık akciğer kanseri, kadınlar özelinde ise meme kanseri görülmektedir.
Küresel bir sağlık sorunu olan kanser hastalığının tüm ölüm nedenleri arasında 2. sırada olduğu kabul edilmektedir. Tüm yaşam süreci içerisinde 5 kişiden bir tanesinde herhangi bir kanser gelişeceği öngörülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 2025 de kanser tanısı alması beklenen 21.3 milyon insan olduğu ve bu rakamın ne yazık ki 10 yıl içinde 27 milyona yükseleceği tahmin edilmektedir.
Öncelikli olarak; yaşam tarzı değişikliği (sigara, alkol tüketimi; yetersiz fiziksel aktivite, fazla kilolu olmak, obezite gibi), Hepatit B ve HPV gibi enfeksiyonları önlemek, çevre kirliliği ve radyasyon ile mücadele tüm sağlık örgütlerinin üzerinde durduğu temel önleyici yaklaşımlardan bazılarıdır. Her zaman önemini vurguladığımız erken tanı ve tedavi süreci kanser nedeniyle yaşadığımız kayıpların önüne geçmek için de oldukça önemlidir.
Check-up sağlık tarama programlarının, başvuran kişilerin genel durumunu değerlendirme ve potansiyel riskleri belirleme adına faydalı olduğunu uzun süredir bilmekteyiz. Kanser açısından primer önleyici yaklaşıma katkı sağladığını ve beraberinde erken tanı imkanı sağlayarak kanser kaynaklı meydan gelen sağlık yükünü azalttığını mevcut tecrübelerimiz ve bilimsel veriler sonucunda görmekteyiz. Japonya’da yapılan güncel bir kohort çalışması verilerinde; yıllık düzenli sağlık kontrolü yaptırmayanlar ve poliklinik hizmeti almayanlarda kanser insidansı ve ileri evre kanser görülme riskinin artmış olduğu gösterilmiştir.
Tarama programlarında yapılan bazı temel kan, idrar ve dışkı testleri, akciğer grafisi ve karın ultrasonu gibi görüntüleme testleri ve ihtiyaç durumunda planlanan bazı ileri görüntüleme yöntemleri, endoskopik ve kolonoskopik görüntülemeler; akciğer, meme, prostat, mide ve barsak, rahim kanserleri gibi toplumda en sık görülen kanserleri erken dönemde tespit etmede ve risk faktörlerini belirlemede önemli fayda sağlamaktadır.
Bu nedenle, ciddi birtakım hastalıkların daha ortaya çıkmadığı dönemde riskleri azaltmak ve henüz farkında olmadığımız erken dönemdeki hastalıkların zamanında tanı ve tedavileri için bu tür check-up ve rutin sağlık kontrollerini mümkün olduğunca herkesin aksatmadan hekimleri tarafından belirtilen sıklıkta yaptırmalarını öneriyoruz.
