KIDEM TAZMİNATI GİTTİ, KÖLE İŞÇİLİK GELİYOR!

İşçi ve işveren sendikaları karşı çıktığı halde kamuya kaynak sağlamak için ısrarla getirilmeye çalışılan kıdem tazminatı fonu sistemi sürpriz bir kararla Yeni Ekonomi Programı'ndan (YEP) çıkarıldı. 2020-2022 dönemini kapsayan YEP'te kıdem tazminatı fonunun adı dahi anılmazken, bu sefer de işçi sendikalarının ‘köle işçilik' diye tepki gösterdiği esnek çalışma modelinin yaygınlaştırılmasına karar verildi. Yeni YEP'te vergilere zam, kamu çalışanları ve emeklilerin zammına hedef enasyon ayarı, tartışmalı Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerine bütçe engeli ve taşıt saltanatı gibi çok sayıda yeni düzenleme yer alıyor. Ekonomi yönetimi, kıdem tazminatı fonunu kurup İşsizlik Sigortası Fonu gibi kolaylıkla kullanabileceği ikinci bir devasa kaynak yaratabilmek için yıllardır girişimlerde bulunuyordu. AKP geçen yıl yayımladığı ilk YEP'e “Sosyal taraarın mutabakatıyla kıdem tazminatı reformu gerçekleştirilecektir” hedeni koydu. Ancak, bu hedef işçi ve işveren sendikalarının tepkisiyle karşılaştı. En son Türk-İş, geçen 1 Mayıs'ta 100 bin işçiyle meydanlardan iktidara, ‘kıdemime dokunma' mesajı gönderdi. Kıdem tazminatı fonunun yeni YEP'e yazılmaması, kıdem konusunda sosyal taraarla mutabakatın sağlanamadığı şeklinde yorumlanıyor.

Kıdem, YEP'ten çıkarılırken, işçi sendikalarının büyük tepki gösterdiği esnek çalışma modeline hız verileceği yeni YEP'e yazıldı. İşçi sendikalarının ‘köle işçilik' diye tanımladığı esnek çalışma YEP'te, “İşgücü piyasasında yasal düzenlemesi bulunan ancak yeterli uygulama alanı olmayan esnek çalışma biçimlerinin uygulanabilirliği artırılacaktır” hedeyle yer aldı. Esnekleştirme adımlarının daha önce kıdemde denendiği gibi sosyal taraarın mutabakatıyla hayata geçirileceği sözü verildi. Esnek çalışma modeline düzenli gelirin yok olması, işyeri aidiyetinin kaybolması, emek sömürüsüne yol açması gibi nedenlerle karşı çıkılıyor. Yeni YEP'te ülkenin geleceğini adeta ipotek altına alan KÖİ yatırımlarına kısmen sınırlama geleceği sinyali de yer aldı. Araç, yolcu, hasta, kira gibi garantiler verilerek KÖİ yöntemiyle özel sektöre yaptırılan yol, köprü, havaalanı, şehir hastaneleri ve santraller yüzünden bütçe üzerinde milyarlarca liralık geri ödeme yükü oluşmuştu. Mevcut projeler devam ederken yeni projeler için YEP'e, “KÖİ projeleri, kamu yükümlülükleri ve bütçe dengeleri dikkate alınarak planlanacak ve yürütülecek, yatırımların gerçekleştirilmesinde maliyet etkinliğinin sağlandığı durumlarda kullanılacaktır” ifadesi konuldu.