Sönmez Trafo ODTÜ-SDH ile birlikte gerçekleştirdiği proje ile, CERN'in açacağı hızlandırıcı tesislerinde kullanılacak mıknatıs ihalelerine katılmasına olanak sağlaması bekleniyor. Sönmez Trafo AŞ'nin yükleniciliğinde, tamamen yerli ve milli imkanlarla üretilen Türkiye'nin endüstriyel boyutlardaki ilk hızlandırıcı mıknatısı ODTÜ'de çalışmalarını sürdüren Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilge Demirköz 'ün öncülüğündeki bir ekipçe, CERN’den bilgi transferleriyle tasarlandı. İlgili mıknatısın radyasyona dayanıklı olması, su soğutmalı olması ve montaj hassasiyetinin mikron mertebesinde olması ürünün üretimini zor kılan özelliklerin arasında yer almaktadır.
TÜRK UZAY ÇALIŞMALARINDA KULLANILACAK
Bir tonun üzerinde ağırlığa sahip "Özel Tasarım Dört Kutuplu Mıknatıs"ın, Türkiye'de uzay radyasyon testlerinin gerçekleşebilmesinde büyük rol oynayacağına işaret eden Demirköz, hızlandırıcı mıknatıslarının, yüklü parçacıkların yönünü değiştirerek demetin hassas kontrolüne olanak sağladığını anlattı. Uydular başta olmak üzere uzay ortamında kullanılan araçların, parçacıkların oluşturduğu radyasyona maruz kaldığını belirten Demirköz, kritik uydu bileşenlerinin, uzaya gönderilmeden önce uzaydaki radyasyon ortamına dayanıklılığının test edilmesi zorunlu olduğunu belirterek, söz konusu sistemin devreye alınması sonucunda, Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) uzay standartlarında test yapabilme kabiliyetine sahip olunacağını ifade etti.
TÜBİTAK UME İLE BİRLİKTE ÇALIŞILDI
Proje dahilinde, TÜBİTAK-Ulusal Metroloji Enstitüsünün söz konusu mıknatıs için kurduğu test düzeneği ile mıknatısın manyetik alan ölçümü gerçekleştirildi. Daha sonra ODTÜ, TÜBİTAK-UME ve Sönmez Trafo AŞ test sonuçlarını değerlendirerek, gereksinimleri karşılayan yerli mıknatıs performansının daha da arttırılması için üzerinde iyileştirmeler yaptı. Yerli hızlandırıcı mıknatıs, endüstriyel boyutta dünyanın en fazla hızlandırıcı mıknatısının kullanılmakta olduğu CERN'in yeterlilik kriterlerine göre test edilmesi için bu merkeze gönderildi. Mıknatıs, CERN'in gerçekleştirdiği manyetik alan testlerinden başarıyla geçti.
ÜNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ ÖRNEĞİ
CERN ile 2009’dan bugüne çalışmalarını sürdüren Sönmez Trafo A.Ş’nin İş Geliştirme Müdürü Oğuz Sönmez, ODTÜ ve Sönmez Trafo AŞ'nin başarılı bir üniversite-sanayi iş birliği ile katma değeri yüksek bir ürün geliştirdik. Üniversite-sanayi iş birliğinin sürdürülebilir kılınması hedefi doğrultusunda CERN ve Türk sanayisi arasındaki ara yüz olan ODTÜ, Türk şirketlerinin dünya uzay ve hızlandırıcı teknolojileri pazarında yer alabilmelerine katkı sağlıyor. Umarım bizim açmış olduğumuz bu kapıdan başka Türk firmaları da girecek ve Türk sanayisini, yerli ve milli üretimi birlikte çok daha iyi yerlere getireceğiz" değerlendirmesini yaptı.
