Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gıdaların etiket, tanım, reklam ve sunumunda kullanılan ifadelerin tüketiciyi doğru bilgilendirmesi için kısa süre önce gıda etiketlenmesine yönelik bir yönetmelik yayımlamıştı.
Gazete Habertürk'ten Deniz çiçek'in haberine göre bakanlık, 2019 yılı sonunda yürürlüğe girecek yönetmelik için gıda firmalarını yeni mevzuat konusunda uyarmak ve bilgilendirmek amacıyla bir kılavuz hazırladı. Kılavuzda, gıda etiketlerinde kullanılmaması gereken ifadeler, örnekleriyle anlatıldı. Buna göre, vatandaşın yanıltılmaması için uyulması gereken etiket kuralları şöyle:
TEREYAĞI DEĞİLSE ‘YAYIK' OLMAYACAK
Tablet çikolata ile kokolin (bitkisel yağ ve kakao karışımı) aynı görsele sahip olduğu için, ambalajda kokolin olduğu açıkça belirtilecek. Margarin üzerinde tereyağını çağrıştıracak “yayık” gibi ifadeler kullanılmayacak. Meyve yerine aroma verici kullanılan gıdanın etiketinde meyve görseli kullanılırsa, gıdanın “aromalı” olduğu vurgulanacak. Bal aromalı şurup etiketlerinde bal peteği ve arı resmi konulmayacak.
Üretimi el ile yapılmayan gıdalarda “el yapımı” ifadesi kullanılmayacak. Sarmalar makinede sarıldıysa “el yapımı” denilmeyecek. Coğrafi işaret taşıyanlar dışında “çiftlik usulü yoğurt”, “köy tipi yoğurt” gibi ifadeler kullanılmayacak. “Doğal” ifadesi olan gıdalarda katkı ve aroma gibi hiçbir ilave yapılamayacak. Süt, çay, bitki çayı, bal, kahve, meyve-sebzeler, yoğurt, naturel sızma zeytinyağı gibi ürünlerde bu ifade kullanılabilecek. Ancak “yüzde 100 doğal”, “gerçek doğal”, “hakiki doğal” ve “en doğal” gibi ifadeler kullanılamayacak.
'ANNE ELİ DEĞMİŞ GİBİ' İFADESİNE İZİN VERİLDİ
Endüstriyel gıdalarda “ev yapımı” ifadesi kullanılamayacak. Ancak, “anne eli değmiş gibi”, “ev yapımı tadında” gibi ifadeler kullanılacak. Hazır ambalajlı ürünlerde, örneğin bisküvide “fırından taze” ifadesi kullanılmayacak. “Mutfaktan taze”, “denizden taze”, “bahçeden taze”, “taze sıkılmış”, “taze toplanmış” denilmeyecek. Taze ifadesi sadece hasattan kısa süre içinde satılan ürünler için geçerli olacak. Taze meyve ve sebzelerden üretilen salatalar, raf ömrü kısa olan süt ürünlerinde ise serbest olacak.
'SAF' KELİMESİNE ÇAĞRIŞIM YASAĞI
Gıda bileşenlerinin yokluğuna dair “ayçiçek yağı içermez”, “glukoz şurubu içermez”, “palm yağı içermez” gibi ifadeler de etiketlere konulamayacak.
Onun yerine, “pancar şekeri içerir”, “zeytinyağı kullanılmıştır” gibi ifadeler kullanılacak. Bazı ürün gruplarında ise tüketici hassasiyeti dikkate alınarak “domuz eti, yağı içermez”, “veganlar için uygundur” gibi ifadelere yer verilebilecek. Tüketicinin benzer gıdalarla karıştırmaması için “yüzde 100 malt”, “yüzde 100 pancar şekeri” ifadesi serbest olacak. “Saf” terimi ise tüketicide “saf olmayan” alternatifler olduğu algısı yaratmaması için kullanılmayacak.
“Geleneksel” teriminin kullanılması için de üretimin patentle tescillenmiş olması gerekecek. “Gerçek ve hakiki” terimleri ise yasak olacak. “Hakiki bal”, “gerçek meyve”, “hakiki Maraş dondurması” ifadeleri kullanılmayacak. “Yüksek kalite”, “premium”, “quality”, “kaliteli”, “best-finesten”, “süper”, “ekstra” terimleri ise diğer firmaların ürünleri arasında en iyisi olduğunu ileri sürecek şekilde kullanılmayacak. Ürünün “ekstra” nitelik taşıyan özelliği ayrıca belirtilecek.
