Artvin'deki sel felaketinde teknik hatalar
Hopa'da 8 kişinin yaşamını kaybettiği sel felaketinin ardından, uzmanlar ölümlere yol açan nedenleri anlattı.Artvin Hopa’da önceki gün etkili olan yağmurun ardından sel sularına kapılan 8 kişi hayatını kaybetti. 19 yaralının olduğu felakette 3 kişi de halen kayıp. Yaşanan selin ardından başta HES’ler olmak üzere, Karadeniz Sahil yolu ve dere yataklarına inşa edilen yapılar tartışma konusu oldu. Bölgede sık sık incelemeler yapan Aydın Üniversitesi Afet Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi (AFAM) Müdürü Doç. Dr. Kubilay Kaptan, facianın nedenlerini Vatan Gazetesi'nden Kenan Butakın'a anlatarak, kritik 3 nedene dikkat çekti.
TOPRAK, SUYU ÇEKEMİYOR
Kaptan, Karadeniz bölgesinde sel sularının toprak tarafından çekilmediğini belirterek, “Hopa da dahil olmak üzere Karadeniz’in arka tarafı dağ ve orman, ön tarafı deniz ama onun da önünde bir Karadeniz Sahil yolu var. Bir bent isnat duvarı gibi geçiyor. Doğal olarak yağmur yağdığı zaman dağdan, yukarıdan gelen yağmur suları şehir merkezinde birikiyor ve kaçma şansı Karadeniz Sahil Yolu nedeniyle olmuyor. Böyle olunca merkezde su tutuluyor ve bir havuza dönüyor. Karadeniz bölgesi için suların toprak tarafından çekilmesi gibi bir durum da bölge için gerçekleşmiyor” dedi ve ölümlere neden olan facianın nedenlerini şu şekilde sıraladı:
1- DERE YATAĞINA EV YAPMA: Görülen en büyük problem dere yataklarının yakınında yapılaşmaya her zaman izin veriliyor. O kadar yakın ki dere yataklarının neredeyse dibinde sıfır noktalarında binalar yapılıyor.
2- BODRUM KATINA OTURMA İZNİ: Yapıların hepsinin bodrum katlarına oturma izni veriliyor. Bu çok büyük bir sorun. Samsun’da sırf bu nedenle 15 kişi hayatını kaybetti. Ne zaman bir sel olsa bodrum katında yaşayanlar hayatlarını kaybediyor.
3- KALİTESİZ ASFALTLAR: Binaların ön tarafındaki yolların kalitesiz olması nedeniyle sel suları gelir gelmez yollar kırılıyor. Kırıldığı için insanların kaçma şansı veya yardım götürme şansı da olamıyor.
"5 MENFEZDEN 3'Ü KAPALI"
Hopa sakinlerinden Süleyman Topal da, bölgede olayın meydana geldiği noktalarda bir tek menfezin çalışmadığını söyledi. Topal, “9 menfez var. Yüksek noktada oldukları için ağızlarını kapamışlar. Yolu da 15 metre yükseltmişler. Fotoğraflarını çektim Başbakanlığa, DSİ’ye gönderdim. ‘Bu yerler kapalı olduğu için sular gitmiyor’ dedim. Hepsi bana birer yazı ile geri döndü ama iki yıl oldu hiçbir çalışma yapılmadı.” Topal, 1 kişinin hayatını kaybettiği Yalçınlar Mahallesi’nde 1 kilometrelik kesimde 5 menfez olması gerekirken 3’ünün dere ıslah çalışmalarından dolayı kapalı olduğunu söyledi. Topal, sadece iki menfezin açık olduğunu belirterek, bu nedenle sel sularının tahliye olamadığını ifade etti.
Topal, çektiği kapalı menfez fotoğraflarını da paylaştı.
"HES'LERLE MÜDAHALE EDİLİYOR"
Şehir Plancıları Odası Genel Başkanı Orhan Sarıaltun, HES’lerin doğal akarlarıyla oynandığı için felakete neden olabileceğini söyledi:
“HES’lerin etkisi oluyor. Çünkü sonuçta suların doğal akarlarıyla oynanıyor. Bir de bildiğimiz gibi bentler kurularak su toplama yöntemiyle yapılan HES’ler değil Karadeniz’dekiler. Suyun belli bir bölümü aktarılarak, suyun akışına, yönüne bir şekilde müdahale edilerek yapılan yapılar bunlar.”
"BÖLGEYİ EN İYİ YAŞLILAR BİLİR"
Afet Yönetim Uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu da, dere yataklarının yüz yılda yağabilecek en şiddetli yağışa göre planlanması gerektiğini kaydederek, “Bunun için gençlerin o bölgede yaşayan yaşlılara da sorması gerekiyor. Karadeniz’de bir köyde eskiden bir ev yapılacağı zaman o bölgenin yaşlılarına da sorulurmuş. Onlarla yer seçilirmiş” dedi.
